รู้จักบริวเวอร์ยีสต์ (Brewer’s Yeast)

รู้จักบริวเวอร์ยีสต์ (Brewer’s Yeast)

บริวเวอร์ยีสต์เป็นสิ่งมีชีวิตชนิดหนึ่งที่อยู่ในกลุ่มของยีสต์และรา โดยทั่วไปแล้วยีสต์และราเหล่านี้ส่วนใหญ่มีประโยชน์ต่อมนุษย์และมีการนำมาใช้ในอุตสาหกรรมอาหารหลายชนิด สำหรับบริวเวอร์ยีสต์นั้นเป็นยีสต์ในตระกูลชนิด Saccharomyces cerevisiae ซึ่งก็มักนำมาใช้ประโยชน์ในอุตสาหกรรมอาหารเช่นกัน เช่น ใช้เป็นสารเจือปนผสมอาหาร(Food additive) หรือใช้หมักเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ เช่น เบียร์ เป็นต้น

โดยปกติบริวเวอร์ยีสต์ที่นำมาทำเป็นผลิตภัณฑ์เสริมอาหารจะเป็นยีสต์ที่ตายแล้ว  บริวเวอร์ยีสต์เป็นแหล่งของสารอาหารที่มีประโยชน์ต่อร่างกายหลายชนิด โดยเฉพาะโปรตีน วิตามินบีรวม เกลือแร่สำคัญและจำเป็นต่อร่างกายมนุษย์ ดังนั้นจึงมีการนำผลิตภัณฑ์เสริมอาหารบริวเวอร์ยีสต์มาใช้ประโยชน์เพื่อบำรุงสุขภาพ ป้องกัน หรือบำบัดบรรเทาความบกพร่องความผิดปกติในโรคต่างๆหลายชนิด ได้แก่ เสริมภูมิคุ้มกันต่อโรคทางเดินหายใจ ป้องกันไวรัสหวัด ช่วยปรับสมดุลในทางเดินอาหาร บรรเทาอาการท้องเสีย โรคลำไส้แปรปรวน ช่วยควบคุมน้ำตาลในเลือดในผู้ที่เป็นโรคเบาหวาน เป็นต้น

 

เสริมภูมิคุ้มกันให้แข็งแรงด้วย β-glucans จาก Brewer’s Yeast

ดังที่กล่าวก่อนหน้านี้ว่า Brewer’s Yeast อุดมไปด้วยสารอาหารต่างๆที่จำเป็นและมีคุณประโยชน์ต่อร่างกายของมนุษย์  รวมถึงสารสำคัญชนิดหนึ่งที่พบมากใน Brewer’s yeast และดีต่อระบบภูมิคุ้มกันของเรา สารสำคัญนี้มีชื่อรู้จักแพร่หลายกันทั่วไปว่า เบต้ากลูแคน (β-glucans)

เบต้ากลูแคนเป็นสารประเภทคาร์โบไฮเดรตชนิดหนึ่งพบเป็นส่วนประกอบของผนังเซลล์สิ่งมีชีวิตบางชนิด ได้แก่ ผนังเซลลูโลส(Cellulose)ของเซลล์พืชกับผนังเซลล์ของยีสต์และรา  มีโครงสร้างหลักเกิดจากโมเลกุลของน้ำตาลกลูโคสมาเรียงต่อกันเป็นโพลิเมอร์  อย่างไรก็ดี เบต้ากลูแคนที่มาจากยีสต์เป็นเบต้ากลูแคนที่สามารถออกฤทธิ์ได้ดีและมีคุณประโยชน์ต่อร่างกายของมนุษย์มากกว่าเบต้ากลูแคนจากพืช พบว่าเบต้ากลูแคนสามารถกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันของเราให้ทำงานดีขึ้น และปลอดภัยต่อสุขภาพ

เบต้ากลูแคนจากยีสต์ที่มีคุณภาพดีที่สุด มาจากยีสต์สายพันธุ์ที่ชื่อว่า Saccharomyces cerevisiae ซึ่งนิยมใช้ยีสต์สายพันธุ์นี้ในอุตสาหกรรมการหมักเบียร์ ไวน์ และเบเกอรี่  มีปริมาณเบต้ากลูแคนสูงระหว่าง 9-18% ของน้ำหนักยีสต์  องค์การอาหารและยาของสหรัฐอเมริกาได้กำหนดให้เบต้ากลูแคนจากยีสต์นี้เป็นสารอาหารที่บริโภคได้อย่างปลอดภัยเมื่อรับประทานในปริมาณที่เหมาะสมไม่เกิน 3,000 มิลลิกรัมต่อวัน

ดังกล่าวแล้วว่าประโยชน์สำคัญของเบต้ากลูแคน คือ ความสามารถกระตุ้นการทำงานของระบบภูมิคุ้มกันของเราให้ทำงานดีขึ้น โดยกระตุ้นกระบวนการส่งข่าวสารและการทำงานของเม็ดเลือดขาวหลายชนิดในระบบภูมิคุ้มกัน เป็นผลให้ร่างกายสามารถต่อสู้และกำจัดเชื้อโรคสิ่งแปลกปลอมต่างๆในร่างกายได้ดียิ่งขึ้น มีการศึกษาแบบ Meta-analysis รวบรวมและวิเคราะห์ผลการศึกษาแบบแบ่งกลุ่มเปรียบเทียบ(Randomized-Controlled Trials-RCT)จำนวน 13 การศึกษา ตีพิมพ์ในวารสาร European Journal of Nutrition ในเดือนธันวาคม ปี 2021 โดยแบ่งอาสาสมัครออกเป็น 2 กลุ่ม  กลุ่มที่ 1(กลุ่มทดสอบ)ได้รับยีสต์เบต้ากลูแคน  ส่วนกลุ่มที่ 2(กลุ่มควบคุม)ได้รับยาหลอก(placebo)  ผลการศึกษาพบว่ากลุ่มที่ได้รับยีสต์เบต้ากลูแคนมีอัตราการเกิดอาการติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนบน(Upper Respiratory Tract Infection – URI)น้อยกว่า อาการรุนแรงน้อยกว่า และหายป่วยเร็วกว่ากลุ่มยาหลอกอย่างมีนัยสำคัญ

การศึกษาอีกอันหนึ่งที่คล้ายกัน แต่ทำการศึกษาเฉพาะในกลุ่มผู้สูงอายุที่มีอายุระหว่าง 50-70 ปี รวม 100 คน และมีการเก็บตัวอย่างเลือดเพื่อวัดปริมาณสารภูมิคุ้มกัน ให้ผลแบบเดียวกันกับการศึกษาแรก และยังพบว่ากลุ่มที่ได้รับยีสต์เบต้ากลูแคนมีสารภูมิคุ้มกันในเลือดเพิ่มขึ้นอย่างชัดเจนเมื่อเปรียบเทียบกับกลุ่มยาหลอก จากตัวอย่างผลการศึกษาทั้ง 2 การศึกษาข้างต้นชี้ให้เห็นว่าสารเบต้ากลูแคนที่มีในบริวเวอร์ยีสต์สามารถกระตุ้นภูมิคุ้มกันของเราให้ทำงานดีขึ้น  ช่วยป้องกันการติดเชื้อต่างๆ และช่วยให้ร่างกายหายเร็วขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งผู้สูงอายุที่ระบบภูมิต้านทานในร่างกายเริ่มอ่อนแอลงตามวัย

 

บริวเวอร์ยีสต์ช่วยควบคุมน้ำตาลในเลือดในผู้ที่เป็นโรคเบาหวาน

จากข้อมูลผู้ป่วยที่เป็นโรคเบาหวานในประเทศไทยล่าสุดปี 2564 พบว่ามีคนไทยที่เป็นโรคเบาหวานจำนวนถึง 6 ล้านคน คิดเป็น 9.7% ของจำนวนประชากรของประเทศไทยทั้งประเทศ หรือเทียบได้ว่าคนไทยทุก 10 คน จะมีผู้ที่เป็นโรคเบาหวาน 1 คน โดยเพิ่มขึ้นจากเมื่อ 10 ปีที่แล้ว(พ.ศ. 2554)ซึ่งมีคนไทยเป็นโรคเบาหวาน 4 ล้านคน หรือคิดเป็น 7.5% ของประชากร  จึงอาจกล่าวได้ว่าปัจจุบันคนไทยมีแนวโน้มเป็นโรคเบาหวานเพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ นอกจากนั้นยังพบว่าผู้หญิงมีอัตราการเป็นโรคเบาหวานมากกว่าผู้ชายอีกด้วย

จากการศึกษาและงานวิจัยใหม่ๆทำให้เรารู้เพิ่มเติมว่า สาเหตุสำคัญของโรคเบาหวานไม่ใช่การกินอาหารหวานอย่างเดียวอย่างที่เราเข้าใจกัน แต่สาเหตุสำคัญประการหนึ่งเกิดจากการรับอาหารเนื้อสัตว์มากเกินไป ส่งผลให้ไขมันจากเนื้อสัตว์ส่วนหนึ่งถูกขนส่งเข้าไปเก็บอยู่ในเซลล์ต่างๆของร่างกาย ทำให้เซลล์เหล่านั้นเกิดการดื้อต่อฮอร์โมนอินซูลินที่เป็นฮอร์โมนควบคุมการเผาผลาญพลังงาน ทำให้เกิดโรคเบาหวานทั้งๆที่ตับอ่อนสามารถผลิตฮอร์โมนอินซูลินได้ตามปกติ เรียกเบาหวานชนิดนี้ว่าเบาหวานชนิดที่ 2(Type 2 Diabetes Mellitus-T2DM) ซึ่งเป็นโรคเบาหวานชนิดที่พบได้มากที่สุดในประเทศไทย

การรักษาโรคเบาหวานปัจจุบันด้วยการใช้ยารับประทานเป็นการรักษาที่ปลายเหตุ อย่างไรก็ดีก็มีความจำเป็น  ทั้งนี้เพื่อควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดไม่ให้สูงเกินไปจนเกิดอันตราย นอกจากการทานยาดังกล่าวแล้วพบว่ามีสารอาหารบางชนิดที่อาจช่วยควบคุมหรือลดน้ำตาลในเลือดลงได้ด้วยเช่นกัน หนึ่งในนั้นได้แก่ บริวเวอร์ยีสต์

ในบริวเวอร์ยีสต์อุดมไปด้วยสารอาหารที่มีประโยชน์ต่อร่างกายนานาชนิด ได้แก่ โปรตีน 16 ชนิด วิตามิน 17 ชนิด และแร่ธาตุ 14 ชนิด โดยเฉพาะอย่างยิ่งกลุ่มโปรตีนและวิตามินบีที่พบได้ในปริมาณสูง ถือเป็นแหล่งโปรตีนและวิตามินรวมคุณภาพดีในธรรมชาติ นอกจากนั้นในบริวเวอร์ยีสต์ยังมีแร่ธาตุสำคัญชนิดหนึ่งปริมาณมาก ได้แก่ โครเมียม ซึ่งเป็นแร่ธาตุที่จำเป็นต่อร่างกายมนุษย์ มีบทบาทควบคุมกระบวนการใช้น้ำตาลกลูโคสและฮอร์โมนอินซูลินในร่างกาย ด้วยเหตุนี้บริวเวอร์ยีสต์จึงอาจมีประโยชน์ช่วยควบคุมน้ำตาลในเลือดในผู้ที่เป็นโรคเบาหวานได้ มีการศึกษาแบบ Meta-analysis ที่ได้วิเคราะห์ผลของการศึกษาแบบสุ่มตัวอย่างเปรียบเทียบ(Randomized controlled trial)จำนวน 14 การศึกษา จำนวนผู้เข้าร่วมการศึกษารวม 875 คน ได้ผลสรุปว่าบริวเวอร์ยีสต์สามารถลดน้ำตาลในเลือด(Fasting plasma glucose-FPG)ได้อย่างมีนัยสำคัญและดีกว่าเมื่อเทียบกับกลุ่มเปรียบเทียบและกลุ่มควบคุมอื่น(กลุ่มโครเมียมและกลุ่มยาหลอก) จากตัวอย่างผลการศึกษานี้ชี้ให้เห็นว่าบริวเวอร์ยีสต์ช่วยควบคุมน้ำตาลในเลือดในผู้ที่เป็นโรคเบาหวาน  เมื่อใช้ควบคู่กับยารักษาเบาหวานแล้ว อาจช่วยลดปริมาณยารักษาเบาหวานจากแพทย์ลงได้อีกด้วย

ขนาดของผลิตภัณฑ์เสริมอาหารบริวเวอร์ยีสต์ที่แนะนำสำหรับผู้เป็นโรคเบาหวาน คือ วันละ 500 มิลลิกรัม รับประทานต่อเนื่อง 2-8 เดือน เพื่อให้ได้ประสิทธิผลสูงสุดและยังคงปลอดภัย

 

ประโยชน์ของบริวเวอร์ยีสต์กับอาการท้องเสีย(Diarrhea)

โดยที่บริวเวอร์ยีสต์นั้นผลิตจากยีสต์ชนิดที่มีคุณประโยชน์ต่อร่างกาย เปรียบเสมือนโปรไบโอติก(Probiotic)ที่ช่วยปรับสมดุลและเพิ่มภูมิต้านทานภายในทางเดินอาหารของเราเมื่อรับประทานเป็นประจำ  ช่วยปรับการทำงานของลำไส้ให้เป็นปกติ  มีการศึกษาพบว่าบริวเวอร์ยีสต์ช่วยรักษาหรือบรรเทาอาการท้องเสียได้ผลดีอีกด้วย

การศึกษาหนึ่งทำในอาสาสมัครที่เป็นเด็กเล็กและทารกรวม 100 คนที่มีอาการท้องเสียเฉียบพลัน(Acute diarrhea) แบ่งเด็กออกเป็น 2 กลุ่ม กลุ่มทดลองได้รับบริวเวอร์ยีสต์(Saccharomyces cerevisiae variant boulardii)ร่วมกับการรักษามาตรฐานอื่นๆ(เช่น เกลือแร่) ส่วนกลุ่มควบคุมให้ยาหลอก(placebo)ร่วมกับการรักษามาตรฐาน  ผลการศึกษาพบว่ากลุ่มที่ได้รับบริวเวอร์ยีสต์มีอาการดีขึ้นกว่ากลุ่มที่ได้รับยาหลอกอย่างมีนัยสำคัญ  ทั้งความรุนแรงของอาการท้องเสียที่ลดลงเร็วกว่า และระยะเวลาป่วยที่หายเร็วกว่าอีกด้วย

จากผลการศึกษาชี้ให้เห็นว่าบริวเวอร์ยีสต์มีประโยชน์ในการรักษาหรือบรรเทาท้องเสียเฉียบพลันบางชนิด ซึ่งบ่อยครั้งมักมีสาเหตุจากอาหาร และยังมีผู้ทดลองใช้บริวเวอร์ยีสต์รักษาอาการท้องเสียที่เกิดจากการใช้ยาปฏิชีวนะได้ผลดีด้วยเช่นกัน

 

จากประโยชน์ของบริวเวอร์ยีสต์ที่กล่าวมาข้างต้น บริเวอร์ยีสต์จึงเหมาะสำหรับ :

-          รับประทานเสริมภูมิคุ้มกัน สำหรับผู้ที่ภูมิต้านทานไม่แข็งแรง เจ็บป่วยง่าย เช่น เป็นหวัดบ่อย ท้องเสียง่าย ท้องเสียเรื้อรัง โรคลำไส้แปรปรวน(IBS) ผู้ที่กระเพาะอาหารและลำไส้ทำงานไม่ค่อยปกติ

-          ผู้ที่อยู่ระหว่างติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนบนและทางเดินอาหาร เช่น เป็นไข้หวัด ท้องเสียติดเชื้อ ลำไส้อักเสบ เป็นต้น

-          ผู้ที่ภูมิต้านทานต่ำ เช่น ผู้ที่ขาดสารอาหาร ขาดการออกกำลังกาย ไม่ค่อยสัมผัสแสงแดด

-          ผู้ที่ร่างกายแข็งแรง แต่ต้องการเสริมภูมิคุ้มกัน ทั้งวัยผู้ใหญ่และผู้สูงวัย

-          ผู้ที่เป็นโรคเบาหวาน และต้องการควบคุมน้ำตาลในเลือดให้เป็นปกติ

-          ผู้ที่อยู่ในกลุ่มเสี่ยงต่อโรคเบาหวาน เช่น มีพันธุกรรมหรือคนในครอบครัวเป็นโรคเบาหวาน มีภาวะอ้วนหรืออ้วนลงพุง ผลตรวจน้ำตาลในเลือด(Fasting Plasma Glucose-FPG)อยู่ระหว่าง 100 – 125 mg/dL หรือน้ำตาลสะสมในเม็ดเลือด(HbA1c)ตั้งแต่ 5.7 – 6.4%

-           

ขนาดรับประทาน :

โดยทั่วไปแล้วผลิตภัณฑ์เสริมอาหารบริวเวอร์ยีสต์มีความปลอดภัยสูง สำหรับผู้ใหญ่และผู้สูงอายุไม่เกิน 70 ปี  รับประทานครั้งละ 1-2 เม็ด วันละ 1-2 ครั้ง หลังอาหาร ต่อเนื่อง 1-3 เดือน  การใช้บริวเวอร์ยีสต์ในผู้ที่ตั้งครรภ์หรือให้นมบุตรควรอยู่ภายใต้การดูแลของผู้เชี่ยวชาญ

 

สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับบริวเวอร์ยีสต์ได้ที่ :

Line official :    @VITAMATECLUB                   

                                                  

แหล่งอ้างอิง :

1. Effects of yeast β-glucans for the prevention and treatment of upper respiratory tract infection in healthy subjects: a systematic review and meta-analysis (Review Eur J Nutr. 2021 Dec;60(8):4175-4187.)

2. Yeast-derived β-1,3/1,6 glucan, upper respiratory tract infection and innate immunity in older adults (Randomized Controlled Trial Nutrition. 2017 Jul-Aug;39-40:30-35.)

3. https://diabetesatlas.org/data/en/country/196/th.html

4. Effect of chromium supplementation on glycated hemoglobin and fasting plasma glucose in patients with diabetes mellitus. (Review Nutr J. 2015 Feb 13;14:14.)

5. A Multicenter, Randomized, Double-blind, Placebo-controlled Trial of Saccharomyces boulardii in Infants and Children With Acute Diarrhea (Randomized Controlled Trial Pediatr Infect Dis J. 2020 Nov;39(11):e347-e351.)